Klasyfikacja metod nauczania
(wg YK Babansky)
1. Metody stymulujące i motywujące do nauki
1.1. Metody kształtowania zainteresowania nauką: gry poznawcze, wycieczki edukacyjne, metody stymulacji emocjonalnej.
1.2. Metody kształtowania poczucia obowiązku i odpowiedzialności: metody bodźców edukacyjnych, osiągnięcia, wymagania edukacyjne
2. Metody organizacji i realizacji działań i operacji szkoleniowych
2.1. Metody percepcyjne (przekazywanie percepcji informacji edukacyjnej za pomocą uczuć): werbalne, wizualne, audiowizualne, praktyczne: wykład, opowiadanie, rozmowa, ilustracja, pokaz.
2.2. Metody logiczne (organizacja i realizacja operacji logicznych): indukcyjne, dedukcyjne, analogie.
2.3. Metody gnostyczne (organizacja i realizacja operacji gnostycznych): poszukiwanie problemu (stwierdzenie problemu, heurystyka, poszukiwanie), odtwórcze (instruowanie, ilustracja, wyjaśnienie, szkolenie praktyczne).
2.4. Metody samokształcenia, z amostiyną pracy.
3 . Metody kontroli i samokontroli
3.1. Metody kontroli: ustna, pisemna, laboratoryjna, programowalna, samokontrola
Rodzaje lekcji
(według Yu.A. Konarzhevsky’ego)
?? Połączona lekcja
?? Lekcja uczenia się nowej wiedzy
?? Lekcje konsolidacji badanego materiału
?? Lekcje powtórek
?? Lekcje generalizacji i systematyzacji nowego materiału
?? Lekcje testowania i oceny wiedzy
Techniki i metody ( komponent technologiczny )
?? gry i refleksyjne metody i techniki
?? metody diagnozy i autodiagnozy
?? metoda tworzenia sytuacji sukcesu
?? zbiorowe i grupowe formy pracy
Metoda (gr. Meethodos – dosłownie: droga do czegoś) oznacza metodę działania nakierowaną na osiągnięcie określonego celu.
Metody nauczania to sposoby celowej dwukierunkowej interakcji między nauczycielami i uczniami, mające na celu rozwiązanie problemów edukacyjnych.
Klasyfikacja metod nauczania
Metody organizacji i realizacji działań edukacyjnych i poznawczych
1. Metody opisowe.
2. Metody wizualne i praktyczne.
3. Metody indukcyjne i dedukcyjne.
4. Metody reprodukcyjne i poszukiwania problemów.
5. Metody organizowania samodzielnej pracy studentów.
Metody motywowania i stymulowania aktywności edukacyjnej.
1. Metody pobudzania i motywowania zainteresowania nauką.
2. Metody stymulowania i motywowania zadłużenia oraz odpowiedzialnego uczenia się.
Metody kontroli i samokontroli w nauczaniu
1. Metody kontroli oralnej i samokontroli.
2. Metody kontroli pisemnej i samokontroli.
3. Metody kontroli laboratoryjno-praktycznej i samokontroli.
We współczesnej pedagogice nie ma jednego podejścia do klasyfikacji i grupowania metod nauczania. Oto niektóre z istniejących podejść:
1. Według źródła wiedzy – werbalne, wizualne, praktyczne (NM Verzilin, EI Petrovsky);
2. Główny cel dydaktyczny – metody zdobywania nowej wiedzy, kształtowania umiejętności i zdolności, utrwalania, stosowania, testowania (MO Danilov, BP Yesipov);
3. W zależności od stopnia aktywności uczniów – metody pasywne i aktywne (E.Ya. Golant);
4. Przez logikę przekazu i odbioru informacji edukacyjnej – indukcyjną i dedukcyjną (SG Shapovalenko);
5. Zgodnie ze stopniem kierowania pracą wychowawczą – praca edukacyjna pod kierunkiem nauczyciela i samodzielna praca uczniów (PIPidlasisty, VFPalamarchuk, VIPalamarchuk);
6. Binarne metody nauczania (APPinkevych, MMVerzilin, AMAleksyuk) itp.
Klasyfikacja metod IY Lernera i MM Skazkina pozwala określić specyficzne działania nauczycieli i uczniów w procesie uczenia się.
| Aktywność nauczyciela | Aktywność studencka |
| METODA WYJAŚNIAJĄCA I PRZYKŁADOWA | |
| -Prezentacja informacji różnymi środkami. -Organizacja działań studenckich z przedmiotem studiów. | -Postrzeganie wiedzy. -Świadomość wiedzy. -Pamięć (w większości losowa). |
| METODA REPRODUKCYJNA | |
| – Kompilacja i prezentacja zadań do reprodukcji wiedzy i metod działań intelektualnych i praktycznych. -Przywództwo i monitorowanie wyników. | -Aktualizacja wiedzy. -Odtworzenie wiedzy i metod działania na przedstawionym przez nauczyciela modelu, podręczniku, środkach technicznych itp. -Arbitne i mimowolne zapamiętywanie (w zależności od charakteru zadania). |
| SPOSÓB PREZENTACJI PROBLEMU | |
| Stwierdzenie problemu i ujawnienie dowodowego sposobu jego rozwiązania. | -Postrzeganie wiedzy. -Świadomość wiedzy i problemów. -Dbałość o spójność i kontrolę stopnia perswazji problemu. -Przewidywanie kolejnych kroków decyzji. -Pamięć (w dużej mierze mimowolna). |
| METODA CZĘŚCIOWEGO WYSZUKIWANIA (HEURYSTYCZNA) | |
| Stwierdzenie problemu. – Kompilacja i prezentacja zadań dla studentów do wykonania określonych etapów rozwiązywania problemów intelektualnych i praktycznych. -Planowanie kroków rozwiązania. -Zarządzanie działalnością (korygowanie i tworzenie pośrednich sytuacji problemowych). | -Postrzeganie zadania, które jest częścią ogólnego problemu. -Zrozumienie warunków zadania. -Aktualizacja wiedzy o sposobach rozwiązywania podobnych problemów. -Niezależne rozwiązanie części problemu. -Samokontrola w procesie podejmowania decyzji, weryfikacja wyników. -Zaleta mimowolnego zapamiętywania materiału. -Reprodukcja rozwiązania i jego samodzielne uzasadnienie. |
| METODA BADAŃ | |
| – Kompilacja i prezentacja zadań problemowych w celu znalezienia rozwiązania. -Kontrola postępów w rozwiązywaniu problemów. | – Percepcja problemu lub samodzielna jego wizja, świadomość uwarunkowań problemu. -Planowanie etapów badania. -Planowanie narzędzi badawczych na każdym etapie. -Samokontrola w procesie badań i ich realizacji. -Zwycięstwo mimowolnego zapamiętywania. -Reprodukcja badań, uzasadnienie ich wyników. |
Funkcje form edukacji
BT Likhachev identyfikuje następujące funkcje form organizacji edukacji:
· edukacyjne;
· edukacyjne;
· Organizacyjny;
· Psychologiczne;
· Rozwojowa;
· Łącząc-różnicowy;
· Taki, który systematyzuje i strukturyzuje;
· Taki, który kompleksuje i koordynuje;
· Pobudzający.
rodzaje lekcji:
· Kształtowanie wiedzy;
· Konsolidacja i doskonalenie wiedzy;
· Tworzenie i doskonalenie wiedzy;
· Kształtowanie umiejętności i zdolności;
· Poprawa wiedzy, umiejętności i zdolności;
· Zastosowanie wiedzy w praktyce;
· Powtarzanie i systematyzacja wiedzy;
· Testy wiedzy;
· Lekcja łączona.
Nietradycyjne lekcje można klasyfikować według różnych kryteriów i podstaw. Na przykład lekcje podsumowujące mogą mieć formę lekcji quizu, lekcji KVN, lekcji sądu, lekcji turnieju, lekcji konferencji prasowej „Oczywiste jest niesamowite”, „Chciałbym wiedzieć …”, „Sekcja podróżnicza „(temat), gry” Co? Gdzie? Kiedy? Dlaczego?”, aukcja, „Fizyka (chemia, biologia, matematyka) wokół nas”, „Wywiad”, „Telecity”, „Obrona projektu”, „Raport Instytut Badawczy”, „Patent”, „Wyszukiwanie informacji” i wiele innych, w tym gry. W tym samym celu wykorzystywane są lekcje teatralne: przedstawienie lekcyjne, kort, KVN, koncert, „Pole cudów”, lekcje-turnieje, quizy, sprint-lotto, konkursy, aukcje zrozumienia (symbole, wykresy, formuły, schematy), konkursy dla ludzi biznesu. Są to między innymi lekcje kreatywności: praca lekcyjna, opracowywanie projektów, rozwiązywanie problemów wynalazczych, prezentacja bajek i zagadek, tworzenie scenariuszy i nie tylko.
Technologie uczenia zbiorowego i grupowego
W tej grupie znajdują się technologie interaktywne, które zapewniają jednoczesną wspólną (frontalną) pracę całego zespołu.
Omówienie problemu w ogólnym kręgu. Jest to dobrze znana technologia, która jest zwykle używana w połączeniu z innymi. Jego celem jest wyjaśnienie niektórych przepisów, zwrócenie uwagi uczniów na złożone lub problematyczne kwestie uczniów na złożone lub problematyczne kwestie w materiale edukacyjnym, motywowanie do aktywności poznawczej, aktualizacja podstawowej wiedzy i tak dalej.
Mikrofon . Swoistym rodzajem ogólnej dyskusji grupowej jest technologia „Mikrofon”, która daje każdemu możliwość szybkiego powiedzenia czegoś, odpowiadając na pytania lub wyrażając swoją opinię lub stanowisko.
Zdania niepełne . Technika ta jest często łączona z „Mikrofonem” i daje możliwość dokładniejszej pracy nad formą ekspresji zapalnej i dei, porównania ich z innymi. Praca z taką techniką pozwala widzom przełamywać stereotypy, swobodniej wypowiadać się na proponowane tematy, ćwiczyć umiejętność krótkiego, ale w istocie przekonującego mówienia.
Burza mózgów . Istnieje interaktywna technologia dyskusji zbiorowej, która jest szeroko stosowana do opracowywania kilku rozwiązań konkretnego problemu. Burza mózgów zachęca uczniów do wykazania się wyobraźnią i kreatywnością, daje im możliwość swobodnego wyrażania swoich myśli.
Celem „burzy mózgów” lub „burzy mózgów” jest zebranie jak największej liczby pomysłów dotyczących problemu od wszystkich uczniów w ograniczonym okresie czasu.
Nauczanie – uczenie się. Ta metoda jest używana podczas badania bloku informacji lub podczas uogólniania i powtarzania tego, co zostało zbadane. Daje uczniom możliwość uczestniczenia w przekazywaniu swojej wiedzy kolegom z klasy. Stosowanie tej metody zwiększa zainteresowanie nauką.
Piła ażurowa („Mozaika”, „Jig-so”). Ta technologia służy do tworzenia sytuacji w klasie, która pozwala uczniom na wspólną pracę i przyswojenie dużej ilości informacji w krótkim czasie. Skuteczny i może zastąpić wykłady w przypadkach, w których informacje wstępne muszą być przekazane studentom przed lekcją główną (podstawową) lub stanowią uzupełnienie takiej lekcji. Zachęca uczniów do wzajemnej pomocy w nauce poprzez nauczanie.
Analiza sytuacji . Na lekcjach języka ukraińskiego uczniowie poznają znaczenie niektórych pojęć, analizując określone sytuacje. Takie sytuacje mogą być analizowane przez uczniów indywidualnie, w parach, w grupach lub eksponowane w ogólnym kręgu. Taka analiza wymaga pewnego podejścia, algorytmu. Technologia uczy uczniów zadawania pytań, odróżniania faktów od opinii, identyfikowania ważnych i drugorzędnych okoliczności, analizowania i podejmowania decyzji.
Rozwiązywanie problemów . Celem takiej technologii jest nauczenie uczniów samodzielnego rozwiązywania problemów i podejmowania wspólnych decyzji.
Drzewo decyzyjne . Jako wariant technologii rozwiązywania problemów możesz użyć „drzewa decyzyjnego”, które pomaga dzieciom analizować i lepiej rozumieć mechanizmy złożonych decyzji.
Zasady uczenia się
Zasady nauczania (zasady dydaktyczne) – pewien system podstawowych wymagań dydaktycznych do uczenia się, których przestrzeganie zapewnia jego skuteczność.
Zasady dydaktyczne stosowane do studiowania wszystkich przedmiotów w dużej mierze determinują ich sztukę medialną , formy organizacji i metody nauczania.
Główne zasady szkolenia to:
Zasada naukowości. Polega ona na wyborze materiału, który odpowiadałby strukturze danej dziedzinie wiedzy i uczenia się przedmiotu, specyfiki jego części w i motywy. Nauczyciel zobowiązuje się do nauczania przedmiotu Pana idstavi udowodnionymi danymi naukowymi ujawniającymi związki przyczynowe zjawisk, procesów, zdarzeń, najnowszych osiągnięć nauki, powiązania z innymi naukami. Zasada systematyczności i Ambasador idovnosti.
W pewnym stopniu wywodzi się z zasady naukowości, ponieważ każda nauka ma swój własny system i kolejność nauczania w procesie edukacyjnym. W szkole systematyczność osiąga się poprzez konsekwentną prezentację materiału edukacyjnego, przydział głównego, logicznego przejścia od przyswojenia poprzedniego do nowego materiału. Dzięki temu studenci są świadomi struktury wiedzy, odkrywają logiczne powiązania między strukturami przedmiotu. Przestrzeganie tej zasady zapewnia systematyczne zdobywanie wiedzy (odpowiednio i myślenie systemowe) studentom w .
Materiały dydaktyczne z większości przedmiotów podstawowych (język, matematyka, historia) uczą się dwukrotnie w szkole podstawowej (zasady, opowiadanie) w połowie – na zasadzie systemowej, co skutkuje nauką ambasadora od prostych – do trudnych. Uwzględniając wymagania kolejności uczenia się, tworzone są programy nauczania, które przewidują umieszczanie materiału na zasadzie liniowości (nauka nowego materiału z powtórzeniem poprzedniego) i koncentryczności (bez powtórek, na wyższym poziomie uczniów myślenie z każdą lekcją).
Zasada dostępności, zrozumiałość nauczania. Okazuje się trudności w zrekompensowaniu treści materiału edukacyjnego umiejętnemu nauczycielowi lub nauczeniu jego skutecznego zgłoszenia autora n idruchnyka. Jak trudno jest Mater ial, tym łatwiej powinno dohidlyvishe służyć. Zasada dostępności zależy od przestrzegania zasad Ambasador idovnosti od prostych – do trudnych.
Opiera się na przepisach dydaktycznych J.-A. Comenius: aby upewnić się, że uczniowie byli zafascynowani uczeniem się matki alom , nauczyciel powinien posługiwać się precyzyjnym językiem, gestami.
Zasada powiązania nauki z życiem. Polega na wykorzystaniu doświadczeń życiowych uczniów na lekcjach, ujawnieniu praktycznego znaczenia wiedzy, ich zastosowaniu w praktyce; w udziale uczniów w życiu publicznym. Według niego, pozycja badawcza w procesie edukacyjnym powinna twierdzić, że idtverdzhuvatysya specyficzne praktyki nauczania.
Zasada św. Idomosti a aktywność uczniów. Powstał i rozwinął się jako zaprzeczenie dogmatyzmu i biernej roli uczniów w nauce. Zakłada się, że pozytywny wynik jakiejkolwiek działalności jest determinowany przez działalność człowieka. Zapewnia szerokie zastosowanie w badaniach metod problemowych, zaangażowania wszystkich procesów psychicznych, które przyczyniają się do intensyfikacji roszczeń i wiedzy. Aktywni i św. Idoma ludzie nauki i umiejętności są niemożliwe bez użycia różnych operacji umysłowych (porównywanie i kontrastowanie, analiza i synteza, indukcja i dedukcja, analogia), bez wyjaśniania relacji i współzależności badanego materiału, właściwego ustnego formułowania opinii w mowie.
Aktywacja roszczenia iznavalnoyi uczniów promuje pozytywne nastawienie do nauki, zainteresowanie materiałami edukacyjnymi, pozytywne doświadczenia emocjonalne w działaniach edukacyjnych. Zależy to również od powiązania nauki z życiem, jedności aktywności intelektualnej i językowej uczniów, wykorzystania w praktyce zdobytej wiedzy, umiejętności i zdolności. Pozytywnie na to wpływa systematyczne powtarzanie zdobytej wiedzy, zmienność i zróżnicowanie ćwiczeń, praca nad przyswajaniem złożonego materiału dostępnymi metodami. Wykorzystanie wiedzy w rozwiązywaniu konkretnych problemów ułatwia uczenie problemowe, różnicowanie materiału zgodnie z możliwościami uczenia się uczniów, stosowanie nowoczesnych technicznych pomocy dydaktycznych, umiejętność uwzględniania przez nauczyciela stanu psychicznego uczniów.
Zasada przejrzystości. Zapewnia naukę opartą na żywej percepcji określonych obiektów i zjawisk rzeczywistości lub ich obrazów. Widoczność jest: naturalna (rośliny, zwierzęta, skały, gwiaździste niebo, urządzenia, maszyny, zjawiska naturalne), figuratywna (zdjęcia, tabele, modele, modele, figury matematyczne), symboliczna (mapy, wykresy, wykresy, diagramy, wzory).
Sprzyja rozwojowi umysłowemu uczniów, pomaga zidentyfikować związek wiedzy naukowej z praktyką życiową, ułatwia proces uczenia się, pobudza zainteresowanie nimi (rozwija sferę motywacyjną uczniów), pomaga dostrzec przedmiot w różnych jego przejawach i połączenia.
Stosowanie jasności powinno być podporządkowane konkretnemu celowi, rozwojowi samodzielności i aktywności uczniów, z uwzględnieniem ich wieku. Powinno być pouczające, estetycznie zaprojektowany, spotkać psychologiczne prawa percepcji nie powinien o istyty nic więcej ani powodować dodatkowe skojarzeń. Przygotowując uczniów do percepcji jasności, nie należy jej przeceniać ani lekceważyć w procesie uczenia się.
Zasada o sile wiedzy, umiejętności i zdolności. Zapewnia długotrwałe zachowanie w pamięci nabytej wiedzy, umiejętności i zdolności. Teoria i praktyka pedagogiczna wypracowała wiele metod jej realizacji w procesie powtarzania, utrwalania i stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności: powtarzanie materiału edukacyjnego według sekcji i strukturalnych części semantycznych; zapamiętywanie nowego materiału w połączeniu z przeszłością; aktywacja pamięci, myślenie uczniów n czas powtórzeń (pytania, porównania, analiza, synteza, klasyfikacja, uogólnianie); grupowanie materiału w celu jego usystematyzowania; nacisk na powtórzenie głównych idei; korzystanie z różnych ćwiczeń i metod, form i podejść, samodzielna praca jako twórcze zastosowanie wiedzy; ciągłe odwoływanie się do wcześniej zdobytej wiedzy w celu nowej interpretacji.
Zasada indywidualnego roszczenia idhodu wobec studentów. Środki uwzględniające poziom rozwoju umysłowego, wiedzę i umiejętności, zdolność do pracy, samodzielność poznawczą i praktyczną uczniów, ich cechy zainteresowań poznawczych, rozwój wolicjonalny uczniów, ich stosunek do uczenia się. Zasada emocjonalnego uczenia się. Realizuje się to poprzez żywą, figuratywną prezentację materiału, języka nauczyciela, jego stosunku do uczniów, wyglądu, posługiwanie się ciekawymi przykładami, stosowanie pomocy wizualnych i technicznych pomocy dydaktycznych, stwarzanie u uczniów poczucia obowiązku.
Ostatnio w pedagogice wyróżniono nietradycyjne zasady nauczania:
Zasada demokratyzacji. Oznacza organizację procesu edukacyjnego zgodnie z warunkami społecznymi i trendami cywilizacyjnymi, z uwzględnieniem specyfiki uczenia się w zależności od rozwoju dziecka i wykorzystania skutecznych form oddziaływania na niego.
Zasada wychowania zdrowego dziecka. Realizowane w nauce poprzez stworzenie systemu wychowania fizycznego (zajęcia z wychowania fizycznego na co dzień), łączącego trening fizyczny z edukacją moralną, intelektualną i estetyczną, stworzenie bazy materialnej dla studentów zdrowia w .
Zasada zróżnicowania procesu edukacyjnego. Zapewnia dawkowanie edukacyjnych mater IALU dla uczniów na podstawie ich ogólnych wysiłków na rzecz rozwoju każdego ucznia do rozwijania swoich umiejętności poprzez odpowiednie warunki w szkołach, liceach, szkołach, szkołach.
Zasada optymalizacji procesu edukacyjnego. W oparciu o uczniów osiągających wysokie wyniki , wiedzę i umiejętności w zakresie ich funkcji psychologicznych, intelektualnych, ulepszone metody i sposoby nauczania i uczenia się, działania pomagają nauczycielom, profesjonalistom, którzy są zapraszani do nauczania w szkołach na zasadach konkurencyjnych na podstawie umowy.
Zasada nietradycyjnego systemu edukacji. Polega na wykorzystaniu w systemie klasowym nowych form kształcenia, które przyczyniają się do przyswajania wiedzy przez uczniów na podstawie kolokwiów, testów, esejów, doniesień naukowych, udziału w ogólnopolskich konkursach, olimpiadach itp. Zapewnia szkolenie było iznovikovyh grup studentów i opiera się na tym, że starsi pomogą w nauce materiału kursu młodszego.
Zasady dydaktyczne są ze sobą powiązane, determinują się nawzajem. Przy organizacji procesu edukacyjnego, nauczyciel musi być prowadzony przez wszystkich zasad. Pomagają mu w tym zasady nauczania (osobne wymagania dotyczące nauczania).
Ujawniają i określ p aspekty izni badania. Sformułowane w kategorycznej formie: „Nie nudź się na zajęciach!”, „Ucz, aby uczniowie uświadomili sobie potrzebę wiedzy na całe życie!” – „W procesie uczenia się pytanie stało się tak, aby prowokować do aktywnego myślenia uczniów!” itp.
Zasada naukowości.
Zasada systematyczności i konsekwencji
Zasada świadomości. Zasady działania i niezależność
Zasada przejrzystości. w nauce.
Zasada dokładności.
Zasada powiązania szkolenia z działalnością praktyczną
Zasada dostępności kształcenia i uwzględnianie indywidualnych cech uczniów.
Zasada emocjonalnego uczenia się.
Zasady uczenia się to przepisy, na podstawie których odbywa się proces uczenia się.
• Naukowe
• Dostępność
• Widoczność
• Problematyczna
• Niezależność i aktywność uczniów
• Systematyczna i konsekwentna
• Uwzględnianie indywidualnych cech uczniów
• Przestrzeganie różnicowania
• Rozbudzanie świadomości uczniów
• Trwałość uczenia się
• Związek uczenia się z życiem
• Jedność edukacji funkcje rozwojowe, edukacyjne,
Nietradycyjnymi formami uczenia się mogą być dyskusje i ich odmiany:
„Okrągły stół”, „spotkanie grupy eksperckiej”, „forum”, „sympozjum”, „debata”, „posiedzenie sądowe”, a także gry formy treningu: zawody, turniej, sztafeta, „pojedynek”, KVN, gra biznesowa, odgrywanie ról,, krzyżówka, kartkówka.
We współczesnej dydaktyce wyróżnia się cztery formy organizacji zajęć edukacyjnych uczniów:
• para (interakcja ucznia z uczniem lub nauczyciela z uczniem);
• grupa (nauczyciel prowadzi jednocześnie całą klasę);
• spółdzielnia (zbiorowa) (wszyscy uczniowie są aktywni i uczą się nawzajem);
• indywidualna (samodzielna) praca studenta.
Autor: Beata Borek
